Overlijden & In memoriam Gelek Rimpoche

Gelek Rimpoche werd in 1939 geboren binnen een religieus en politiek vooraanstaande familie in de hoofdstad van Tibet, Lhasa. Op vierjarige leeftijd werd hij door de grote Pabongkha Rinpoche herkend als de incarnatie van Nyagre Khentrül Rinpoche van het Drepung-universiteitsklooster, vandaar zijn officiële naam Kyabje Nyagre Khentrül Ngawang Gelek. Rinpoche.

Rimpoche werd vanaf jonge leeftijd zeer zorgvuldig en volgens de traditionele kloosteropleiding opgeleid door bekende grote meesters zoals Kyabje Trijang Rinpoche en Kyabje Ling Rinpoche, tutoren van Z.H. de Dalai Lama. Hij stond bekend om zijn fenomenale geheugen, zijn intellectuele scherpzinnigheid en zijn diepgaand inzicht. Op 20-jarige leeftijd ontving hij de hoogste universitaire graad van Geshe Lharampa.

Vanwege de bezetting van Tibet door het Chinese communistische regime vluchtte Rimpoche in 1959, tegelijkertijd met Z.H. de Dalai Lama, naar India. Het contrast met zijn leven in Tibet kon bijna niet groter zijn: van een bestaan in een vooraanstaande familie binnen een feodaal systeem - door hemzelf aangeduid als 'de middeleeuwen' - werd hij opeens de twintigste eeuw in geslingerd, als vluchteling zonder enige bezittingen.

Eind jaren 70 kreeg Gelek Rimpoche, die inmiddels zijn monniksgeloften had teruggegeven, van Ling Rinpoche en Trijang Rinpoche het advies om in het Westen onderricht te gaan geven over het Tibetaans boeddhisme. Hélène van Hoorn uit Malden was degene die Rimpoche uitnodigde naar Nijmegen te komen, waarmee de kiem gelegd werd voor Jewel Heart Nederland. Sindsdien kwam hij regelmatig (meestal één- à tweemaal per jaar) naar Nederland om les te geven aan een groeiende groep leerlingen.

Gelek Rimpoche was meer dan bijzonder. Als geen ander wist hij de eeuwenlang overgeleverde diepe wijsheden van het Tibetaans boeddhisme op een voor westerlingen aansprekende manier tot leven te brengen. Daarin was hij een pionier. Rimpoche was als leraar toegankelijk en oprecht geïnteresseerd in zijn leerlingen. En meer dan dat: hij was een vriend.

Vanuit zijn onuitputtelijke kennis liet hij vele overgeleverde teksten en eigen commentaren na: van heel brede tot aan de meest gespecialiseerde vajrayana-onderwerpen - materiaal waarmee zijn leerlingen nog vele jaren vooruit kunnen. Bovendien was hij een voorbeeld in hoe hij was: altijd liefdevol, geduldig en vol respect, maar tegelijkertijd daadkrachtig, scherpzinnig en soms ook confronterend.

Hoewel Rimpoche al vele jaren ernstige lichamelijke problemen had en hij de laatste periode veel pijn had en nauwelijks meer kon lopen, bleef hij vanuit zijn gedrevenheid en grenzeloze compassie zijn leerlingen opzoeken. Hij kwam nog naar Nederland tot het echt niet meer ging, en ondanks het feit dat hij ernstig ziek was, was hij vast van plan om in het voorjaar weer te komen. Hij hield nog contact in uitzendingen via internet, tot het echt niet meer ging en zijn lichaam het opgaf.

We zijn verdrietig dat we afscheid moeten nemen van Rimpoche als persoon, maar hoewel zijn lichaam is gestorven, zal zijn geest altijd bij en in ons blijven. Of in zijn eigen woorden: “We'll keep in touch!”

• Het gebed voor een spoedige terugkeer voor Gelek Rimpoche is hier te vinden.
• Reacties, herinneringen van sangha leden in Nederland zijn hier te lezen